KHÔNG HỐI TIẾC

Má nhìn ra bầu trời đục ngầu, thở dài nói: “Không biết mùa mưa năm nay kéo dài bao lâu…”. Tôi nao lòng chờ đợi cơn mưa đầu mùa. Lâu lắm tôi chưa được thấy mưa ở thôn quê, ở nhà mình. Nghe tiếng mưa rào rạt ở xa, rồi mưa thả từng tiếng lách tách trên mái tôn, rồi mưa ào ào chảy thành từng dòng xuống hiên nhà, mưa lặng lẽ đi vào lòng đất. Trong tiếng mưa rền rĩ dội xuống mái tôn, tôi nghe tiếng chuông leng keng của người bán kem. Tiếng chuông nhỏ dần theo độ lớn của hạt mưa một lúc rồi ngưng bặt. Má nhìn người đàn ông với chiếc xe kem buồn teo, cái chuông không buồn lắc, khẽ chép miệng: “Ngày trước ổng là thầy tu”. Sau câu nói của má, tôi đội nón đi ra cái quán xiêu vẹo trước nhà. Cái quán bỏ không đó vẫn làm chổ trú mưa núp nắng cho những người qua đường. Chiều nay quán nhỏ đón người bán kem. Người bán kem day cái lưng buồn tênh về phía tôi, đôi mắt chắc đang ngắm bầu trời đầy nước. Mưa đầu mùa vẫn chưa thấm chưa lạnh, phải đến lúc dầm dề mới buốt cắt da thịt người. Tôi giấu những ý nghĩ mông lung trong lòng, không biết chiều nay số kem đó sẽ ra sao, không biết ông bán kem làm gì khi mưa vào mùa da diết?

Ba má tôi (cũng như nhiều người khác ở cái vùng quê còn nhiều hủ tục này) không mấy thiện cảm với người xuất tu. Có lẽ trong mắt mọi người, họ phải mang một gánh nặng vô hình, một món nợ không thể trả. Má tôi còn mạnh miệng: “Ăn cơm của Chúa mà còn hai lòng…”. Tôi dằn đôi đũa xuống chén cơm, thấy nghẹn ngào dâng lên đầy ứ trong cổ họng. Người đời thích lên án nhau, còn Chúa nào có lên án ai, Chúa chỉ có yêu thương và tha thứ.

Vợ chồng chú Tâm mới dọn về đây. Hai vợ chồng ở trong căn nhà cũ, rách nát ở cuối xóm. Chú mới về hôm trước, hôm sau xách giỏ đi chợ đã có người nhìn mặt thảng thốt hỏi: “Ủa, ông thầy hồi trước đi tu ngoài Huế mà, phải hôn?”. Cái gật đầu của chú làm mấy người giật nẩy, có người còn la lên: “Trời đất ơi, sao vậy nè?”. Chú chỉ cười, cười để tránh trả lời những câu hỏi khó. Như hồi bữa đang lui cui vo gạo dưới bếp, vợ chú nhìn da diết vào tấm lưng chồng, hỏi: “Tâm xuất tu để lấy em, Tâm có hối hận không?”…

Trời mưa kéo dài ngày này qua ngày khác. Ban sáng còn ửng mấy chùm nắng, chiều đến trời kéo đầy những đám mây thâm u. Tôi lững thững lội nước đi về cuối xóm. Tôi có ý ghé thăm vợ chồng chú một lúc trước khi ra lại chủng viện, nhưng rồi lại nghĩ, có phải mình đang vô ý khơi lại vết thương đã lành (hay chưa lành, tôi cũng không biết). Hoặc không có vết thương nào hết, vì đó là một lựa chọn không làm chú hối tiếc. “Chú không hối hận vì đã xuất tu”. Chú đã trả lời như vậy, mặc dù tôi không hỏi, mà có thể ánh mắt tôi, thái độ của tôi đã hỏi thay. Cuối cùng tôi cũng đã ngồi trên cái giường tre trước hiên nhà. Chú thấy tôi lấp ló ngoài hàng bông bụt đỏ, chú kêu vô chơi. Câu nói của chú nghe ấm áp vững vàng. Chú nói câu ấy còn giành cho vợ chú. Vợ chú bệnh quanh năm, gầy rạc dán mình trên chõng, chỉ đôi mắt là sáng dịu dàng trên khuôn mặt dễ nhìn. Vợ chú cười nói: “Cố gắng nghen con, đừng như chú Tâm, khổ lắm!”. Câu nói của thím bay về phía chú Tâm, chú quay lại cười.

Thỉnh thoảng tôi nhớ lại câu nói của chú Tâm chiều hôm đó. Tôi định hỏi: “Sống khổ vậy mà không hối hận ư?”. Nhưng một ý nghĩ khác xuất hiện trong đầu: Ủa, vậy là mình đi tu vì sợ khổ sao?

Người đời (và đôi khi cả người trong cuộc) gắn cho họ cái mác “Dân tu xuất”. Mỗi lần nhắc đến họ thì đều nhắc đến cái sự “từng đi tu” của họ, mặc dù nay họ đã là ông nọ bà kia, hay cả đời chỉ là ông bán kem như chú Tâm. Ra đời, nếu thành đạt và hạnh phúc (điều này thật khó đo lường) thì thôi. Còn nếu gặp khó khăn đau khổ thì đành phải chịu miệng lưỡi thiên hạ. Nhiều khi đời đã quên, đời đã không còn nhắc gì tới, nhưng họ lại tự coi cuộc sống như một kiếp đọa đày. Bạn cũ của ba tôi nói: “Cuộc sống cực hết chổ nói, nhưng phải sống để trả nợ, anh à!”. Hai cha con tôi nhìn mãi chiếc xích lô cũ kĩ ọt ẹt chen lách giữa lòng phố thị. Trên chiếc xe đó, có người đang vật lộn với cuộc sống để kiếm miếng cơm, để lo cho đàn con nheo nhóc. Người đó cũng từng đi tu.

Tôi gọi cho anh bạn, hỏi hồi bữa mới ra khỏi dòng tu anh thấy sao? Câu hỏi vô duyên vô chừng của tôi làm anh im lặng một lúc, chỉ nghe đầu dây tiếng nuốt nước bọt nhẹ trong cổ. Hồi lâu anh nói: “Lúc xách đồ ra khỏi chủng viện, anh không thấy đường đi”. Tôi mường tượng ra con đường chênh chao trước mắt anh. Những hình ảnh tươi rói hiện về chập chờn trước mặt. Con đường nhòe nhoẹt hay nước mắt đã ngập tràn đôi mắt? Bước ra khỏi cánh cổng đó có thể đôi chân anh run rẩy muốn ngã quỵ. Anh sẽ mất nhiều cơ hội được gần gũi Chúa, được phục vụ Ngài. Anh sẽ không được vào căn phòng mà tối qua anh nằm ngủ, không được ngồi trên chiếc ghế ngáp ơi hời chờ hết tiết học … Và không được nói: “Dạ, con đi tu”…

Chú Tâm nói hồi mới ra tu chú cực dữ lắm. Mẹ chú khóc ròng mấy tuần liền. Đi ra bếp, thấy mẹ ngồi trong bếp khóc. Đi qua cửa phòng, thấy mẹ nằm trong phòng khóc. Nghe ai nhắc đến cha nào đó, mẹ cũng khóc. Mẹ đau mẹ khóc, còn nỗi đau của chú lặn vào bên trong. Căn nhà buồn như có đám tang. Ba chú không thèm nhìn mặt chú. Còn gì đau khổ bằng khi sống trong nhà mà đã không còn là người trong nhà. Vết dao ba chú chém lên cột nhà như một lời thề vẫn chưa hao mòn: “Nó mà ra khỏi nhà dòng thì không phải là con trong nhà này”. Ra ngõ mọi người xầm xì bàn tán, nói chú thế này thế kia. Đến nỗi vào nhà thờ mà lòng chú cũng không bình yên cầu nguyện. Có bữa khổ tâm quá chú cười hề hề, nói vài bữa con đẻ một bầy con, cho tụi nó đi tu hết. Câu nói chưa ra khỏi miệng đã nghe lòng xót xa.

Đứa con đầu lòng của chú mất khi mới sinh. Mẹ chú xách cái nón đi qua, ngó vô căn lều lụp xụp bên hè của vợ chồng chú xỉa xói: “Đó, đã thấy sáng mắt ra chưa?”. Có lẽ vì câu nói này mà chú đem vợ đi khỏi quê, mỏi mòn tìm kiếm đến bạc nửa mái đầu mà vẫn chưa có thêm đứa con nào. Một hôm chú lưu lạc đến xóm tôi …

Hai năm sau tôi có dịp ghé thăm chú. Bữa đó nắng chiều hắt hết mái hiên mà trong nhà vẫn tối. Chú nằm còng queo trên chiếc chõng vợ chú từng nằm. Thấy tôi chú gượng ngồi dậy, đắp hờ chiếc áo ấm trên thân thể gầy guộc. Tôi nhìn chú mệt mỏi tiều tụy, như chú được đắp nên từ những nỗi đau. Bữa đó chú cũng nói câu mà tôi đã nghe cách đây hai năm: “Chú không hối hận”.

Người đi tu rồi xuất cũng nhiều, nhưng không biết mấy ai dám nói như chú. Tôi không lý giải được, nhưng tôi tin lời chú nói.

PHÊRÔ NGUYỄN HOÀNG HẢI